Eski ABD Başkanı Donald Trump, Apple CEO’su Tim Cook’a açık bir uyarıda bulundu: “iPhone montajını Hindistan’da genişletmeyin.” Doha’daki bir iş etkinliğinde yaptığı açıklamada Trump, Apple’ın üretim stratejisini sert dille eleştirdi ve ABD’ye yönelik iPhone’ların Çin’den Hindistan’a kaydırılmasından rahatsız olduğunu ifade etti.
“500 milyar dolarlık şirket oluyorsun, sonra Hindistan’a inşaat yapıyorsun!”
Trump, Tim Cook ile gerçekleştirdiği bir görüşmeye atıfta bulunarak, “Ona dedim ki, bak dostum, sana her zaman iyi davrandım. Apple’ı büyüttün, devasa bir kazanç elde ettin. Ama şimdi duyuyorum ki Hindistan’ın dört bir yanında inşaat yapıyorsun. Bunu istemiyorum. Eğer Hindistan’a fayda sağlamak istiyorsan orada üretim yapabilirsin, ama ABD pazarına yönelik üretimi Hindistan’a kaydırmanı istemiyorum,” sözleriyle tepkisini dile getirdi.
Trump’a göre Hindistan, dünya genelindeki en yüksek gümrük vergilerinden bazılarına sahip bir ülke ve bu nedenle oraya yönelmenin Amerikan ekonomisi açısından bir anlamı yok. “Hindistan kendi başının çaresine bakabilir” diyen Trump, Apple’ın üretim tercihlerinin Amerikan istihdamı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği görüşünde.
Apple, Hindistan’a yönelmiş durumda
Apple, 2017 yılında Hindistan’da iPhone üretimine düşük maliyetli modellerle başlamıştı. Ancak son yıllarda strateji değişti. Artık sadece giriş seviyesi modeller değil, iPhone 15 ve iPhone 16 gibi amiral gemisi cihazlar da Hindistan’daki tesislerde üretiliyor. Bu dönüşümde Foxconn, Pegatron ve Tata Electronics gibi büyük tedarikçilerin Hindistan’daki üretim kampüslerinin payı büyük.
Özellikle Tamil Nadu’daki Sriperumbudur’da bulunan dev Foxconn tesisi, Apple’ın küresel tedarik zinciri içinde önemli bir yere sahip hale geldi. Burada üretilen cihazların büyük bölümü, ABD dahil olmak üzere dünya genelindeki pazarlara gönderiliyor.
Apple’ın Hindistan’daki üretimi 2023-24 mali yılında %60 artış göstererek 22 milyar dolarlık bir hacme ulaştı. Şirket, önümüzdeki birkaç yıl içinde tüm iPhone’ların yaklaşık dörtte birini Hindistan’da üretmeyi hedefliyor. Bu, Çin’e olan bağımlılığı azaltmak için stratejik bir hamle olarak görülüyor.
Çin’e vergi şoku Apple’ı yönlendirdi
Trump yönetiminin Çin’den ithal edilen ürünlere uyguladığı yüksek gümrük vergileri (bazıları %145’e kadar çıkmıştı), Apple gibi şirketleri üretim lokasyonlarını çeşitlendirmeye zorladı. Her ne kadar bu tarifeler şu anda askıya alınmış olsa da, Trump’ın yeniden seçilmesi halinde bu politikaların geri dönebileceği konuşuluyor.
Apple için zorluk şu: ABD pazarında satılan iPhone’ların yaklaşık %80’i halen Çin’de üretiliyor. Şirket bu dengeyi değiştirmek istiyor, fakat Trump’ın çıkışı bu planlara ciddi bir politik engel oluşturabilir.
Trump ne istiyor?
Trump, Apple’ın ABD’deki üretim kapasitesini artırmasını ve Amerikalı işçileri desteklemesini istiyor. Doha’daki konuşmasında, Tim Cook ile görüşmeleri sonrasında Apple’ın bu yönde bazı adımlar atacağını da ima etti. Ancak somut bir plan ya da açıklama henüz gelmiş değil.
Tim Cook cephesinden ise şu ana kadar Trump’ın bu çıkışına doğrudan bir yanıt verilmiş değil. Apple, Hindistan’daki üretimini hem lojistik açıdan daha verimli hale getirmek hem de Çin’e olan bağımlılığı azaltmak amacıyla artırıyor. Buna ek olarak, Hindistan’ın büyüyen akıllı telefon pazarı da Apple için stratejik önemde.