Yapay zekâ teknolojileri hayatımızın her alanına girmeye devam ederken, bu teknolojilerin enerji ve çevresel maliyetleri de gündemin üst sıralarında yerini alıyor. OpenAI CEO’su Sam Altman, Salı günü yayımlanan kapsamlı blog yazısında bu sorulara açıklık getirdi. Özellikle ChatGPT gibi yapay zekâ modellerinin ne kadar kaynak tükettiğine dair sıkça sorulan sorulara yanıt veren Altman, dikkat çekici bir benzetmeyle konuyu somutlaştırdı.
Bir Çay Kaşığının 15’te 1’i Kadar Su
Altman, bir ChatGPT sorgusunun ortalama olarak yalnızca 0,000085 galon, yani bir çay kaşığının yaklaşık on beşte biri kadar su kullandığını iddia etti. Bu miktar kulağa oldukça küçük gelse de, yapay zekâ uygulamalarının milyarlarca kez kullanıldığı düşünüldüğünde, bu tür açıklamalar çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli hale geliyor.
Su, veri merkezlerinde kullanılan soğutma sistemlerinin temel bileşenlerinden biri. Büyük yapay zekâ modellerinin çalıştığı sunucuların aşırı ısınmaması için su temelli soğutma sistemleri devreye giriyor. Altman’ın verdiği oran, bireysel kullanımın düşük olduğunu gösterse de, toplam kullanımda dikkatle izlenmesi gereken bir alan olduğunu da ortaya koyuyor.
Enerji Tüketimi: Fırınla Kıyasladı
Altman’ın açıklamaları yalnızca suyla sınırlı değildi. Ortalama bir ChatGPT sorgusunun yaklaşık 0,34 watt-saat enerji tükettiğini belirtti. Bu miktarın, “bir fırının bir saniyeden biraz uzun süre çalışması” veya “yüksek verimli bir LED ampulün birkaç dakika yanması” ile eşdeğer olduğunu söyledi. Yani bir kullanıcı ChatGPT’ye soru sorduğunda, çok kısa süreli ama sürekli tekrarlanan bir enerji döngüsü çalışıyor.
Altman ayrıca, “gelecekte zekânın maliyeti, elektriğin maliyetine çok yakın bir seviyeye gelmeli” görüşünü de savundu. Bu görüş, yapay zekânın daha verimli çalışmasını ve yüksek enerji maliyetlerinden kurtulmasını hedefliyor.
Araştırmalar: AI, Bitcoin’den Daha Fazla Enerji Tüketebilir
Sam Altman’ın bu açıklamaları, özellikle yapay zekânın çevresel etkilerine dair giderek artan kamuoyu ilgisinin bir yansıması. Nitekim birçok araştırma da bu yönde. 2025 yılı sonuna kadar, yapay zekâ uygulamalarının, Bitcoin madenciliğinden daha fazla enerji tüketebileceği öngörülüyor. Bu kıyaslama, yeni teknolojilerin çevresel etkileri konusunda soru işaretleri doğuruyor.
Geçtiğimiz yıl The Washington Post tarafından yayımlanan ve araştırmacıların katkı sunduğu bir raporda, GPT-4 tabanlı bir sohbet robotunun yalnızca 100 kelimelik bir e-posta oluşturması için bir su şişesinden biraz daha fazla su tüketildiği belirtilmişti. Üstelik bu miktarın, veri merkezinin bulunduğu coğrafi bölgeye, iklime ve altyapıya bağlı olarak değişebileceği de vurgulanmıştı.
Hesaplama Yöntemi Açıklanmadı
Sam Altman’ın bu hesaplamaları neye dayanarak yaptığı henüz açıklığa kavuşmuş değil. OpenAI, medya kuruluşlarının bu konudaki yorum taleplerine henüz resmi bir yanıt vermedi. Ancak bu tür açıklamaların, kamuoyunun teknoloji şirketlerinden daha fazla şeffaflık talep ettiği bir dönemde gelmesi, dikkatle takip ediliyor.
