Son zamanlarda medyada sıkça karşılaştığımız haberler var: “BYD, Tesla’yı geçti.” “Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi artık Çinli BYD.” Rakamlar ilk bakışta bu başlıkları destekliyor gibi görünüyor. BYD, yıllık satış adedi ve gelir bazında Tesla'yı geride bırakmış olabilir. Fakat bu kıyaslamaların merkezinde hep otomobiller var. Oysa elektrikli ulaşım dediğimizde işin içinde sadece arabalar yok. Ve işte tam burada devreye bambaşka bir oyuncu giriyor: Yadea.
Çin merkezli Yadea, elektrikli bisikletler, scooterlar ve motosikletler üretiyor. Belki adı pek çok kişiye tanıdık gelmiyor ama Yadea'nın satış rakamları dudak uçuklatıyor. Şirket bugüne kadar 100 milyondan fazla elektrikli iki ve üç tekerlekli araç sattığını açıkladı. Sadece bir yılda 6 ila 8 milyon arası satış yapıyor. Bu, Tesla ve BYD’nin yıllık toplamını bile geride bırakıyor.
Yadea Adını Neden Duymuyoruz?
Çünkü sektörün genelinde hâlâ bir “araç önyargısı” var. Dört tekerlekli olmayan hiçbir şey gerçek araç olarak kabul edilmiyor. Medya ve otomotiv dünyası, büyük gövdeli, yüksek teknolojiyle donatılmış elektrikli arabaları vitrine koyarken; şehir sokaklarını sessizce dolduran küçük, sade ve pratik araçlar arka planda kalıyor.
Oysa gerçek şu: Dünyada milyonlarca insan için “araç” dediğin şey, e-scooter ya da e-bisiklet. Özellikle Asya’da, kalabalık şehirlerde, dar sokaklarda ve yoğun trafikte yaşayan insanlar için bu araçlar hayat kurtarıyor. Hem ucuzlar, hem az yer kaplıyorlar, hem de enerji verimliliğinde rakipsizler. Ve belki en önemlisi: ulaşılabilirler.
Beşinci katta oturan, maaşının büyük bölümünü kiraya ayıran bir genç düşün. Ne Tesla alabilir ne de otoparkta priz arayacak zamanı vardır. Ama uygun fiyatlı bir e-bisiklet ya da katlanabilir bir scooter, hem işe gitmesini sağlar hem de çevreci bir alternatif sunar. Yadea tam da bu ihtiyaca yanıt veriyor.
Peki neden bu kadar önemli?
Çünkü dünyada ulaşım devrimi sadece teknolojik değil, aynı zamanda sosyoekonomik bir dönüşüm. İnsanların neye ihtiyacı olduğu, neye erişebildiği, hangi yollarla kentte var olabildiği üzerine kurulu bir mesele bu. Ve burada Tesla’nın sunduğu lüks ulaşım ile Yadea’nın sağladığı kitlesel erişim arasındaki fark çok belirleyici.
Tesla şu anda yaklaşık 7 milyon araç satışıyla övünüyor. BYD hızla büyüyor ama hâlâ Yadea’nın çok gerisinde. Yadea ise yalnızca Çin'de değil; Asya’nın dört bir yanında, Latin Amerika’da, hatta Avrupa’da bile yavaş yavaş görünürlüğünü artırıyor. Sessiz ama etkili.
Ve işin ilginç yanı, Yadea gelir bazında Tesla ile boy ölçüşemese de etki bazında çok daha büyük bir oyuncu. Çünkü onun araçları, sadece bir zenginlik göstergesi değil; bir ihtiyaç, bir çözüm, bir ulaşım hakkı.
