Yapay zekâ çağının göbeğinde, 46 yıllık bir oyun konsolunun modern bir dev olan ChatGPT’yi satrançta yenmesi, kimsenin beklemediği bir tablo ortaya koydu. Deneyi gerçekleştiren kişi ise Citrix Mimarlık ve Dağıtım uzmanı Robert Jr. Caruso. Hafta sonunu nostaljik bir projeye ayıran Caruso, 1977 yapımı Atari 2600 oyun konsolunu bir emülatör üzerinden çalıştırarak 1979 yılında piyasaya sürülen Atari Chess oyununu ChatGPT 4o'ya karşı test etti. Sonuç? Yapay zekâ için tam anlamıyla bir hezimet.
Bilgisayarların Satrançla İmtihanı
Satranç, bilgisayarlar için yalnızca bir oyun değil, aynı zamanda zekânın ve hesaplama kabiliyetinin bir sınavı oldu yıllar boyunca. Özellikle 1997 yılında IBM’in Deep Blue adlı süper bilgisayarının dünya şampiyonu Garry Kasparov'u mağlup etmesi, bu konuda bir dönüm noktasıydı. Deep Blue, saniyede 200 milyon hamle hesaplayabiliyordu. Ancak Kasparov o seride sadece ilk maçı kaybetmiş, sonraki maçlarda üstün gelerek genel skoru 4-2 lehine çevirmişti.
Bugün baktığımızda, Deep Blue’nun 11.4 GFLOPS’luk işlem gücü artık sıradan bir akıllı telefondan bile zayıf. Öyleyse ChatGPT gibi çok daha gelişmiş bir yapay zekânın, saniyede yalnızca birkaç bin işlem yapabilen 1.19 MHz’lik Atari’ye kaybetmesi mümkün mü? Görünen o ki, yalnızca işlem gücü her şey değil.
Nostaljinin Tokadı: ChatGPT’ye Ders Gibi Maç
Caruso’nun LinkedIn üzerinden paylaştığı deney notlarına göre, Atari Chess oyununun satranç motoru sadece 1 veya 2 hamle ileriye hesap yapabiliyor. Yani günümüz ölçütlerine göre oldukça basit. Buna rağmen ChatGPT-4o'nun oyunu kazanamadığı gibi, neredeyse her maçta bariz hatalar yaptığı görülmüş.
Caruso, yapay zekânın işini kolaylaştırmak için elinden geleni yapmış. ChatGPT, oyunun ilk versiyonunda satranç taşlarını "çok soyut" bulduğunu belirtince, Caruso ikonları daha anlaşılır hale getirmiş. Ancak bu bile yapay zekânın sürekli hatalı hamleler yapmasını engelleyememiş. Caruso'nun kendi ifadesiyle, “ChatGPT bu performansıyla üçüncü sınıf bir satranç kulübünden bile atılırdı.”
İşin daha da ilginç yanı, ChatGPT her maçtan sonra “Daha iyi oynuyorum” iddiasında bulunmuş. Ancak sonuçlar bu iddiayı pek de desteklememiş. Zira 8-bit'lik efsane Atari, her defasında galip gelmeyi başarmış. Sonunda ChatGPT pes etmiş.
Teknoloji Mükemmel Değil: Bazen Yenilmek de Gelişimin Parçası
Yapay zekâ hakkında çıkan haberler genellikle iki uç noktada ilerliyor: ya insanı şaşkına çeviren yetenekleriyle öne çıkıyor ya da hiç beklenmeyen hatalarla dalga konusu oluyor. Bu olay da ikinci gruba dahil.
Fakat bu tür başarısızlıklar, yapay zekânın gelişimi için aslında önemli birer kilometre taşı. Çünkü gerçek dünya koşulları, teorik hesaplardan çok daha karmaşık olabiliyor. Görsel tanıma, mantık yürütme ve bağlam kurma gibi süreçler bazen basit bir 8-bit sistem karşısında bile zora düşebiliyor.
Gelecek Ne Getirir?
ChatGPT'nin Atari’ye yenilmesi belki bir anekdot gibi görünebilir ama bu olay, teknoloji tarihindeki önemli bir gerçeği hatırlatıyor: Gelişim, sadece kazanmakla değil, zaman zaman yenilgiyi anlamakla da olur.
Yapay zekâlar işlem gücü, algoritma ve veri havuzu bakımından her geçen gün daha da güçleniyor. Ancak "zeka", yalnızca rakamlarla ölçülen bir şey değil. Atari 2600 gibi cihazlar, bu gibi anlarda hala modern teknolojilere meydan okuyabilecek kadar etkili olabiliyor.
Şimdi gözler gelecekte: Bir sonraki karşılaşmada kim kazanacak? Belki bir gün ChatGPT, rakibini ezip geçecek. Ama o gün gelene kadar, 70’lerden gelen bu nostaljik tokat uzun süre hafızalardan silinmeyecek.
