Londra’da hukuk camiası son günlerde çalkalanıyor. Sebebi ise sadece hatalı bir dava dosyası değil — yapay zekayla üretilmiş, uydurma yargı kararlarının mahkemeye sunulması. İngiltere ve Galler Yüksek Mahkemesi’nden gelen yeni karar, hukukta AI (yapay zeka) kullanımının geldiği tehlikeli noktaya dikkat çekiyor. Mahkeme açıkça uyardı: “AI çıktıları kontrol edilmeden mahkemeye sunulursa, ağır sonuçları olur.”
Karar, son dönemde yaşanan iki çarpıcı davayı birleştiren Yargıç Victoria Sharp tarafından kaleme alındı. Yargıç Sharp, ChatGPT gibi üretken yapay zeka araçlarının “görünüşte tutarlı, ama aslında gerçek dışı” bilgiler üretebildiğini belirtti. Ve bu durum, mesleki etik kurallara uygun hareket etmeyen avukatların başını ciddi şekilde yakabilir.
Sahte Kararları Sunan Avukatlar Düzenleyici Kurumlara Bildirildi
İlk olayda, iki büyük bankaya karşı tazminat davası açan bir adamı temsil eden avukatın hazırladığı dosyada tam 45 farklı içtihattan alıntı yer alıyordu. Ancak detaylar incelendiğinde işin rengi değişti. Yargıç Sharp, alıntıların 18’inin gerçekte hiçbir zaman verilmemiş kararlardan oluştuğunu, kalanlarının ise bağlam dışı ve tamamen yanlış biçimde aktarıldığını tespit etti. Dosya, AI araçlarının dikkatsizce kullanılması sonucu ortaya çıkmıştı.
İkinci olayda ise, evinden tahliye edilen bir kişiyi savunan bir başka avukat, mahkemeye sunduğu belgelerde beş hayali davaya yer verdi. Avukat, bu bilgilerin Google veya Safari gibi platformlarda karşısına çıkan AI özetlerinden alınmış olabileceğini ifade etti, fakat AI kullandığını reddetti. Mahkeme, bu vakada hakaret davası açmamayı tercih etti, ancak bunun gelecekteki benzer durumlar için bir örnek teşkil etmeyeceğini vurguladı.
'Avukatlar Araştırmalarını Mutlaka Doğrulamalı'
Yargıç Sharp, “AI araçları mahkemede kullanılabilir, ancak bu çıktılar herhangi bir kontrol süzgecinden geçmeden delil olarak sunulamaz” diyerek mesleki sorumluluğu net bir dille hatırlattı. Avukatların yapay zeka kaynaklı bilgileri mutlaka resmi, güvenilir hukuk kaynaklarından doğrulaması gerekiyor. Aksi halde, sadece davayı değil, kendi kariyerlerini de tehlikeye atmış oluyorlar.
Sharp, bu tür vakaların artmasının, artık daha net yönergelerin uygulanmasını zorunlu hale getirdiğini söyledi. Bu karar, Baro Konseyi ve Hukuk Derneği gibi meslek kuruluşlarına da iletilecek.
Ağır Yaptırımlar Yolda
Yargıç, bu tür ihlallerde mahkemenin yetkileri arasında sadece kamu uyarısı yayınlamak değil, aynı zamanda masraf yüklemek, hakaret davası açmak ve gerekirse olayı doğrudan polise bildirmek de bulunduğunu belirtti.
Her iki davadaki avukatlar, şimdi mesleki düzenleyici kurumlara bildirildi. Kimisi kendiliğinden başvurdu, kimisi ise doğrudan mahkeme kararıyla bildirildi. Ortak nokta şu: AI teknolojileri artık bir “kestirme yol” değil, bir risk alanı. Ve bu riskin bedeli, mahkeme salonunda çok ağır olabilir.
